Het uit 1864 daterende Vondelpark is in de periode 1999-2010 fors gerenoveerd. Problemen als inklinking van de veenbodem, wateroverlast, problemen met de grondwaterhuishouding, zeer intensief gebruik, slijtage, wegzakkende, vroeg stervende bomen e.d. zijn de aanleiding geweest om het stadspark flink onder handen te nemen. Dat de renovatie tien jaar heeft geduurd komt onder meer doordat het park al die tijd gewoon open is gebleven voor het publiek.
Het park heeft in 1996, toen het in een zeer slechte staat verkeerde, de status van Rijksmonument gekregen. Bomen vielen in die tijd bij bosjes om, oevers stortten in, wandelpaden waren regelmatig onbegaanbaar en gazons waren veranderd in modderpoelen. De slechte staat van het park en het toenemende aantal bezoekers, nu inmiddels meer dan 11 miljoen per jaar, maakten een grootscheepse onderhoudsbeurt noodzakelijk.
Het Definitieve Ontwerp van de renovatie is vervaardigd door de ontwerpafdeling van het voormalige Stadsdeel Oud-Zuid (nu Stadsdeel Zuid) van de Gemeente Amsterdam. Rod’or Advies heeft van de gemeente Amsterdam de opdracht gekregen voor de technische uitwerking, de organisatie van de aanbesteding en de directievoering en het toezicht op de uitvoering.
De aanleg van betere drainage en een betere bodem is één van de belangrijkste onderdelen van de renovatie geweest. Daardoor is de wateroverlast, die vroeger ontstond na regenbuien, verminderd. Een 13 km lang drainagesysteem met terugslagkleppen is bedacht om ervoor te zorgen dat in droge perioden het water wordt vastgehouden. Ook is er aandacht besteed aan de watercirculatie van het gebied door de aanleg en/of herstel van duikers en waterpartijen. Op bepaalde plaatsen in het park is een grasmat aangelegd bestaande uit een combinatie van natuurlijk gras en kunstgras. Hierdoor is het mogelijk om ook onder minder gunstige weersomstandigheden optimaal gebruik van het terrein te kunnen maken.
Verder zijn wandelpaden opgehoogd en hebben ze een sterkere toplaag gekregen. Om ervoor te zorgen dat nieuwe bomen niet meer kunnen verzakken zijn een honderdtal boomfundaties aangebracht. Elke boomfundatie bestaat uit negen houten palen van 10 meter lang die door de veenlaag steken en steun vinden in de zandlaag onder het veen. Bovenop de palen zijn, onder de grondwaterspiegel, vlonders geplaatst waarop grof bomenzand is aangebracht voor de aanplant van de boom. Hierdoor wordt een langere levensduur van de bomen gewaarborgd. Tevens zijn er zo’n 20 bomen binnen het park verplaatst, waaronder drie enorme platanen van zo’n 9000 kilo per stuk met een stamdiameter van circa 60 cm.
Door de renovatie loopt het lijnenspel van paden en gazons weer volgens de oude principes, afgeleid van de Engelse landschapsstijl. Belangrijk aandachtspunt is hierbij geweest dat vanuit het water het land geleidelijk oprijst, zonder waarneembare steile walkanten. Langs oevers zijn oever- en waterplanten geplant die door kleinere dieren gebruikt kunnen worden als schuilplaats en/of kraamkamers waarbij de biodiversiteit is vergroot.
Binnen het project zijn ook enkele deelprojecten uitgevoerd. De terreinen van het Groot Melkhuis, het Blauwe Theehuis en het Openluchttheater hebben een opknapbeurt gekregen in het misschien wel bekendste park van Nederland. Het is een logistieke uitdaging geweest om het werk, verdeeld in 6 fases, met zo min mogelijk overlast uit te voeren, zeker voor de bedrijfsvoering van de Horeca. Door het opstellen van een BLVC plan (Bereikbaarheid, Leefbaarheid, Veiligheid en Communicatie) is de uitvoering mogelijk gemaakt. Voor de ‘Vrienden van het Vondelpark’ is, voor wat betreft communicatie over de voortgang van het werk, wekelijks een stukje geschreven voor de Parkflits.
Naast het ‘renovatie-bestek’ zijn er ook onderdelen uitgevoerd die vallen onder ‘Duurzaam & Verfraaiing’. Zo is bij het zwembad een enorme pergola geplaatst, is naast het terrein van de Grote Speelweide een ‘klauterpad’ aangelegd, is een klimtoren in de Vlindertuin geplaatst en is de Oprichtersbank weer in ere hersteld. Tenslotte is het monument van Vondel gerestaureerd en het aansluitende terrein gerenoveerd. In de cirkel rond het monument is uit natuursteen een prachtige zitmuur gemaakt.
Op zondag 28 februari 2010 is het gerenoveerde Vondelpark officieel ‘heropend’.