In het aangeplante bos, aan de rand van de Noordoostpolder, bij Marknesse zijn in de jaren vijftig en zestig door de ingenieurs van het Waterloopkundig Laboratorium schaalmodellen gebouwd om prestigieuze projecten voor sluizen, dammen en dijken te testen. Van de Volkeraksluizen tot de Deltawerken, van de havens van Rotterdam, Libië en Lagos tot de kust van Denemarken – delegaties vanuit de hele wereld zijn destijds komen kijken naar de wonderen van de waterbouwkunst.
Eén van de circa 40 bewaarde maar in verval zijnde schaalmodellen die hier, in het inmiddels als Rijksmonument benoemde Waterloopbos, in de periode 1978-1980 is gerealiseerd is de zogenoemde Deltagoot. De Deltagoot is een betonnen sleuf van zeven meter diep, vijf meter breed en ruim tweehonderdveertig meter lang, waarin met behulp van een hydraulische golfmaker het water metershoog als bij een westerstorm werd opgezweept. Hiermee zijn door ingenieurs onderzoeken verricht en testen uitgevoerd naar de pijlers in de stormvloedkering voor de Oosterschelde. Deze testlocatie, verreweg de grootste in het bos, is echter van korte duur geweest. De meeste ingenieurs zijn al in de jaren zeventig naar grote testhallen op de campus van de TU Delft verkast en tegenwoordig worden simulaties met computers uitgevoerd. De schaalmodellen zijn vervolgens, overwoekerd door de natuur, achtergebleven in het bos.
Natuurmonumenten, de huidige eigenaar van het Waterloopbos, wilde de sleuf onderdeel uit laten maken van een Deltamonument en heeft RAAAF en Atelier de Lyon gevraagd een plan te maken voor de transformatie van het testmodel naar gedenkteken ‘Deltawerk 1:1’. Rod’or Advies heeft van RAAAF de opdracht gekregen om technische ontwerpondersteuning te bieden voor o.a. de twee te realiseren loopbruggen en het vervaardigen van bestek met tekeningen.
De Deltagoot, destijds boven het maaiveld gebouwd waarna het terrein met zand is opgehoogd, is uitgegraven zodat de volledige omvang van het bouwwerk ervaren wordt. Daarnaast staat de goot door de afgraving volledig in een watervlak. Uit de tachtig centimeter dikke wanden van de goot zijn enorme betonplaten gezaagd die vervolgens een kwartslag zijn gedraaid en gekanteld waarmee een ritme van vallende platen is gecreëerd. Door de vele formaten en hellingen van de uitgezaagde platen is een majestueuze ruimte ontstaan die zich naar het omliggende landschap opent en bezoekers uitdaagt tot een labyrint-achtige ontdekkingstocht met ruimtelijke ervaringen van licht, schaduw, reflectie en met verrassende doorzichten.
De twee betonnen, op buispalen gefundeerde, loopbruggen van 9 meter breed en 32 meter lang die haaks op de goot zijn geprojecteerd zorgen ervoor dat het monument openbaar toegankelijk wordt. De bezoekers lopen over het water onder de kolossale blokken door en ervaren op deze wijze de zwaarte van het werk. Onzichtbaar onder water zijn, ter plaatse van de openingen tussen de bruggen en het monument in, veiligheidsroosters toegepast. Het terrein rondom het monument is voorzien van paden van betongranulaat.
Het is de bedoeling dat de hellende betonplaten in de loop der tijd, onder invloed van weer en wind, ‘gekoloniseerd’ worden door mossen. Zo wordt de Deltagoot langzaamaan steeds groener. Het sluit aan bij het karakter van het Waterloopbos, dat achteruit gaat wat betreft de schaalmodellen, maar vooruit op het gebied van natuur.